Anne M. Jacobsen w książce „Wojna nuklearna. Możliwy scenariusz” stawia czytelnika przed najbardziej przerażającą wizją współczesnego świata: eskalacją konfliktu zbrojnego, która prowadzi do globalnej katastrofy nuklearnej. Jej precyzyjnie skonstruowana narracja opiera się na latach badań, rozmowach z ekspertami oraz analizie odtajnionych dokumentów, które wspólnie tworzą nie tylko porywający, ale i trwożący obraz zagłady.
Książka podzielona jest na pięć części, z których każda ukazuje inny aspekt potencjalnego konfliktu nuklearnego: od przygotowań i początkowych chwil po wybuchu, przez mechanizmy wojenne i reakcje globalne, aż po katastrofalne konsekwencje społeczne i środowiskowe. Autorka prowadzi nas krok po kroku, malując obraz wydarzeń niemalże w czasie rzeczywistym, co czyni narrację wyjątkowo dynamiczną i angażującą.
Jacobsen wplata w swoją opowieść opinie rozmówców – ekspertów z dziedzin naukowych, wojskowych i administracyjnych, którzy w sposób bezpośredni lub pośredni związani byli z przygotowaniami do potencjalnego konfliktu nuklearnego. To dzięki nim książka nie jest wyłącznie fikcyjną wizją, lecz opowieścią osadzoną w rzeczywistości, co potęguje jej siłę oddziaływania.
Przerażające realia wojny nuklearnej
Prolog książki, opisujący pierwsze chwile po wybuchu ładunku nuklearnego w Pentagonie, wciąga czytelnika w świat chaosu, destrukcji i cierpienia. Szczegółowe opisy fali uderzeniowej, termojądrowej kuli ognia czy burzy ogniowej przywodzą na myśl najlepsze dokumenty katastroficzne, jednak różnica polega na tym, że Jacobsen czerpie swoje dane z rzeczywistych symulacji i raportów wojskowych. W efekcie opisy te nie tylko porażają realizmem, ale też zmuszają do refleksji nad kruchością ludzkiego życia i struktur społecznych.
Analiza doktryny odstraszania
Autorka szczegółowo wyjaśnia historyczne i polityczne korzenie doktryny odstraszania, która przez dekady kształtowała globalną politykę nuklearną. Jacobsen pokazuje, jak groteskowo logiczna, a zarazem przerażająca jest filozofia zakładająca, że arsenały nuklearne istnieją nie po to, by ich używać, lecz by odstraszać przeciwników. Na szczególną uwagę zasługują porównania tej doktryny do tragicznych wydarzeń historycznych, takich jak konferencja w Wannsee.
Technologia i strategia
Część poświęcona rozwojowi technologii nuklearnych i ich integracji z nowoczesnymi systemami wywiadowczymi oraz obronnymi stanowi jeden z najmocniejszych punktów książki. Jacobsen z niezwykłą dokładnością opisuje procesy decyzyjne w takich instytucjach jak Pentagon czy STRATCOM, ukazując, jak wiele zależy od ludzi, technologii i procedur w kluczowych chwilach.
Aspekt ludzki
Nie brakuje tu również miejsca dla historii jednostek. Fragmenty opowiadające o losach Setsuko Thurlow, ocalałej z Hiroszimy, oraz innych ofiarach bomb atomowych przywracają ludzką perspektywę w tej technokratycznej i militarystycznej narracji. To niezwykle poruszające świadectwa, które przypominają, że każda wojna, niezależnie od skali, przede wszystkim niesie niewyobrażalne cierpienie ludzi.
W pierwszym ułamku milisekundy po uderzeniu bomby termojądrowej w budynek Pentagonu na obrzeżach Waszyngtonu następuje emisja promieniowania. Miękkie promieniowanie rentgenowskie o bardzo krótkiej długości fali rozgrzewa otaczające powietrze do temperatury wielu milionów stopni Celsjusza, co prowadzi do uformowania się gigantycznej ognistej kuli. Kula ta rozszerza się z prędkością milionów kilometrów na godzinę i w ciągu kilku sekund osiąga średnicę ponad 1,5 kilometra, a natężenie promieniowania elektromagnetycznego i olbrzymia temperatura sprawiają, że betonowe powierzchnie eksplodują, przedmioty wykonane z metalu wyparowują lub ulegają stopieniu, kamień pęka, a ludzie momentalnie zamieniają się w płonący węgiel.
Jacobsen posługuje się stylem łączącym rzetelność naukową z umiejętnością budowania napięcia niczym w najlepszych thrillerach. Jej proza jest klarowna, przejrzysta, ale niepozbawiona emocjonalnej głębi. Fragmenty opisujące skutki wybuchu nuklearnego czy też działania służb wojskowych potrafią wywołać u czytelnika zarówno zachwyt nad ludzkim geniuszem, jak i przerażenie jego destrukcyjnym potencjałem.
Książka Jacobsen to nie tylko ostrzeżenie przed realnym zagrożeniem nuklearnym, ale także głos w dyskusji o etyce, odpowiedzialności i przyszłości ludzkości. Autorka zmusza czytelnika do postawienia sobie fundamentalnych pytań: Czy istnieją granice w rozwoju technologii? Jak daleko jesteśmy w stanie się posunąć w imię bezpieczeństwa narodowego? Czy doktryna odstraszania rzeczywiście nas chroni, czy może prowadzi na skraj zagłady?
„Wojna nuklearna. Możliwy scenariusz” to książka, która powinna znaleźć się na półce każdego, kto interesuje się polityką międzynarodową, historią XX i XXI wieku oraz wpływem technologii na nasze życie. Anne M. Jacobsen nie tylko przekonująco ukazuje zagrożenia związane z konfliktem nuklearnym, ale również daje do myślenia na temat kruchości naszego świata i odpowiedzialności, jaka spoczywa na ludziach zarządzających bronią masowego rażenia.
To dzieło niezwykle poruszające, czasem wręcz trudne do przyswojenia ze względu na swój realizm, ale absolutnie warte przeczytania. Dla każdego, kto chce zrozumieć, czym jest i co oznacza wojna nuklearna, książka Jacobsen jest lekturą obowiązkową.